Voor wie kan je meer doen. Het is de titel van de prikkelende workshop die Lemon Lab-onderzoekers Roxanne Meiners en Jenny Wildenbos gaven op donderdag 13 oktober tijdens het Ontwikkeling Telt! Festival. Een evenement waar vele professionals hun kennis en ervaring over basisvaardigheden én Leven Lang Ontwikkelen met elkaar deelden.
Eigen onderzoek
Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met basisvaardigheden zoals lezen, rekenen. Tel moeite met digitale vaardigheden hierbij op, dan gaat het zelfs om 4 miljoen Nederlanders. De workshop ‘Voor wie kan je meer doen’ is ontwikkeld om een beeld te krijgen van welke doelgroepen je onvoldoende bereikt en hoe je dit kunt veranderen. Speciaal voor het Ontwikkeling Telt! Festival is de workshop in een verkorte vorm gegoten. Eigen onderzoek vormt de basis voor deze workshop. Lost Lemon heeft de afgelopen jaren voor diverse gemeenten, bibliotheken en andere organisaties in het sociaal domein onderzoek gedaan naar zowel NT1- als NT2-laaggeletterden en hun leefwereld en behoeften. Ook ontwikkelden we persona’s binnen de doelgroep laaggeletterden zoals in het onderzoek voor de gemeente Den Haag.
Dé laaggeletterde bestaat niet
Een korte voorstelronde geeft een goed beeld van de deelnemers aan een workshop. Het zijn vooral professionals van bibliotheken, onderwijsinstellingen, gemeenten en/of andere uitvoeringsorganisaties. “De laaggeletterde bestaat niet”, begint Jenny haar presentatie. Je ziet alle hoofden in de zaal instemmend knikken. “Taal is een middel om dingen makkelijker of zelfstandiger te kunnen en is dus, geen doel op zich. Mensen willen bijvoorbeeld hun kinderen of kleinkinderen kunnen voorlezen, maar het perfect uitvoeren van alle d’s en t’s maakt niks uit. Daarom gaan we ook niet voor ‘dé NT1-er’ of ‘dé NT2-er’, want niet iedereen wil hetzelfde, maar kijken we naar wat iemand écht wil. De gebruiker of doelgroep is het startpunt van de workshop. Het gaat niet om aanbod zoekt deelnemer, maar deelnemer zoekt aanbod,” stelt Jenny.
Doelgroep gezocht
Het vinden en helpen van mensen met beperkte vaardigheden blijkt lastig. De grootste uitdaging is het aanbod te laten aansluiten op de doelgroep. Daarvoor is het essentieel om je doelgroep beter te begrijpen. Lost Lemon heeft daarom voor laaggeletterden persona’s ontwikkeld, op basis van contextmapping. De persona’s zijn gebaseerd op verhalen van echte mensen. Ze helpen, ook tijdens zo’n workshop, om je doelgroep in kaart te brengen.
Aan de slag
De workshop bestaat uit drie stappen. Eerst vormen de deelnemers een beeld van de doelgroep die al in beeld is bij hun organisatie. Ze gaan hiervoor aan de slag met stickervellen. Daarop staan demografische kenmerken, maar ook vindplaatsen van de doelgroep, quotes en thema’s die de doelgroep belangrijk vindt. De stickers worden op een A3 geplakt rondom een persona. Zo vormen alle deelnemers snel een gelaagd beeld van de doelgroep die al bekend is bij hun organisatie en hoe dat is gelukt.

Vind je doelgroep
In stap 2 worden de overgebleven stickers gebruikt om de doelgroep die wordt gezocht in kaart te brengen. Roxanne daagt de deelnemers uit om verder te kijken dan de demografische kenmerken: “Beschrijf het type persoon. Waarom wil je meer doen voor deze persoon? Hoe noem je deze persoon? Als het goed is, kun je die informatie halen uit alle stickers die je niet bij stap 1 hebt opgeplakt.” Dankzij deze handreikingen slagen de meeste deelnemers erin de gezochte subdoelgroep vorm te geven.
Hoe verder?
In de laatste stap draait het om wat er nodig is om verder te komen in kennis, vaardigheden en samenwerking. Er worden concrete inzichten, handvatten en tools gegeven die de professionals direct kunnen toepassen om beleid of aanbod rond basisvaardigheden te versterken. En blijkbaar met succes. De reacties van twee van de deelnemers:
“Prachtig materiaal. Je vergeet soms stil te staan bij je doelgroep. Deze workshop zou alle collega’s weer een frisse blik geven.”
Arjenne Zoutendijk, coördinator NT1 ROC Tilburg, School voor educatie en Inburgering
“Hoe fijn zou het zijn als we deze workshop door alle partners van Taalnetwerk konden laten doen.”
Diana van Rossum, coördinator Taalnetwerk Oss/Meierijstad
Social Contact