Standaarden, dynamischer dan je denkt!

Al bijna drie jaar begeleiden we vanuit Lemon Minds de processen voor de plaatsing van standaarden op de lijst van Open Standaarden van het Forum Standaardisatie. Dat klinkt niet heel dynamisch, maar het is toch echt interessante materie.

Waarom standaarden?

Standaarden in de ICT zijn talrijk, ook in het sociaal domein. Denk alleen al aan iJw en iWmo, die inzicht bieden in de informatiestromen tussen gemeenten en zorgaanbieders rond de Jeugdwet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Of aan de Collectieve Opdracht Routeer Voorziening (CORV), die de elektronische afhandeling van het formele berichtenverkeer tussen justitiële partijen en partijen uit het gemeentelijk domein regelt. Dat de gegevensuitwisseling tussen verschillende systemen op een standaard wijze plaatsvindt, vergroot de betrouwbaarheid en maakt het werk makkelijker.

Verplicht of niet

Standaarden in het sociaal domein zijn vaak opgenomen in de wet. Dit betekent dat overheidspartijen verplicht zijn om de standaarden toe te passen en voor te schrijven aan de leveranciers. Maar niet alle standaarden zijn bij wet vastgelegd. Welke standaarden, naast de wettelijke, verplicht door overheidspartijen moeten worden gebruikt, dat wordt bepaald door het Forum Standaardisatie. In dit Forum zijn verschillende overheidspartijen vertegenwoordigd.

Iedereen kan het initiatief nemen

Iedereen mag een standaard aandragen. Meestal zijn dit vertegenwoordigers van overheidspartijen die een standaard toepassen die nog niet door andere overheidspartijen wordt gebruikt. De expert van die initiërende overheidspartij vult een uitgebreid aanmeldformulier in, met daarin de criteria waar de standaard op wordt beoordeeld. Dat aanmeldformulier komt bij de leveranciers, ook bij Lost Lemon, en de procedure gaat van start. Voorbeelden uit de lijst van die zogeheten open standaarden: SAML, Digikoppeling, StUF en OpenIDConnect, Oauth2.

De rol van Lost Lemon

Bij Lost Lemon zijn het wisselende duo’s die de procedure uitvoeren, meestal is het een combinatie van een business consultant en een technisch consultant. Op basis van het ingevulde aanmeldformulier en het intakegesprek wordt door ons een intake-advies opgesteld. Zo’n intake-advies geeft aan of de standaard kansrijk is om de procedure succesvol te doorlopen. Dat advies leggen we in een officieel document voor aan het Forum Standaardisatie. Het Forum volgt meestal dat advies.

Boeiende inhoudelijke discussies

De volgende stap is het opstellen van een expertadvies. Wij benaderen verschillende experts om input te leveren. Vaak organiseren we een expertbijeenkomst, soms met wel twintig deskundigen, waarbij de verschillende criteria worden besproken. Dat kan tot boeiende inhoudelijke discussies leiden. Op basis van de uitkomsten van de expertbijeenkomst en/of diverse interviews schrijven we een expertadvies. Het Bureau Forum Standaardisatie publiceert dat advies en iedereen mag op die openbare consultatie reageren. Vervolgens schrijven we een zogeheten Forum Advies: een samenvatting van het expertadvies, waaraan is toegevoegd hoe we met de opmerkingen vanuit de openbare consultatie zijn omgegaan en ons eindadvies.

De knoop doorhakken

Als het Forum instemt met het advies, dan gaat het naar het OBDO (Overheids Beleidsoverleg Digitale Overheid) dat de knoop definitief doorhakt. Als het OBDO het advies overneemt, dan wordt de nieuwe standaard op de lijst geplaatst. Dat betekent dat overheidspartijen daarmee moeten werken én dat de software van de leveranciers aan die standaard moet voldoen.

De beste oplossing

Lost Lemon is natuurlijk onafhankelijk en we luisteren graag naar andere experts. Maar die zijn het niet altijd met elkaar eens. Dan wordt van ons een advies verwacht. En dan zijn wij op ons best. Want dan kunnen we laten zien wie we zijn en waar we voor staan: eigen(wijs), lenig, betrokken, sprankelend en deskundig. Wij willen een partner zijn: voor de overheid en voor de samenleving. Daarom nemen we alleen genoegen met de beste oplossing. Ook als het gaat om Open Standaarden.